Viêm ruột – Nhiễm trùng huyết
1/Ói là triệu chứng nổi bật, kèm hạ đường huyết => thiếu dịch do cung cấp
2/ Sinh hiệu thay đổi có phải do mất nước gây ra không ?
-Mạch
-Huyết áp
-CRT
Bé này sốt 39,7, mạch 220, nếu do mất nước thì phải từ có mất nước -> mất nước nặng => nhưng khám LS dấu mất nước lại không tương xứng
- Tạm nghĩ mạch nhanh là do sốt
- Đứa này còn nhỏ, chưa loại được viêm màng não => KS xài phải đánh kiểu VMN ( Cefotaxim 4 cử/ngày hoặc Ceftriaxon 2 cử/ngày)
3/ Bé này: sốt cao, phân đàm máu, trước đó có ói, sau mới tiêu chảy => nghĩ viêm ruột, theo dõi nhiễm trùng huyết (do xuất phát từ triệu chứng viêm ruột)
Chọn kháng sinh lúc này => nên dùng cipro (vừa đánh viêm ruột, vừa đánh VMN được => bé 8th rồi, không phải tuổi sơ sinh nữa)
4/ Lâm sàng
-Ói, sau đó tiêu lỏng đàm máu, mất nước nhiều => nghĩ viêm ruột td nhiễm trùng huyết
Phân biệt: một cái nhiễm trùng huyết gây tổn thương đa cơ quan => gan, phổi, tiêu hóa => ở bé này không phù hợp vì nhiễm trùng huyết gây tổn thương đường tiêu hóa thường chỉ gây tiêu chảy, ít khi gây phân đàm máu
- Do đó, nghĩ bé này viêm ruột rồi TD nhiễm trùng huyết
-Vẫn có trường hợp trẻ nhiễm trùng ở ruột, sau đó Vk đi vào máu rồi quay lại làm tổn thương đa cơ quan => gây viêm ruột. Thường phải trong các bệnh cảnh có tranlocation:
+Xơ gan
+SDD nặng
+Tắc ruột trước đó
+Nhiễm trùng đường mật trước đó
5/ Trong Sốc NT hoặc tiền sốc, tại sao men gan tăng ?
- Rối loạn ở vi tuần hoàn => thiếu mau nuôi tới cơ quan => thiếu oxy => hoại tử tế bào (trong đó có TB gan). Trường hợp này, tăng men nhưng AST > ALT
Tuy nhiên ở bé này, ALT>AST, do ngoài thiếu máu nuôi, có thể còn do tình trạng hạ đường huyết, làm tổn thương trực tiếp tại gan => hai cái cộng hợp lại làm ALT > AST => Sau này khi điều trị hạ đường huyết + nhiễm trùng => ALT và AST cải thiện theo lâm sàng
- Nhưng nếu tình trạng nhiễm trùng đã giảm rõ, mà men gan chỉ giảm chậm => nên nghi ngờ BN có bệnh lý gan trước đó, lần này có 1 stress nhiễm trùng làm hoại tử TB gan nhiều lên
6/ Ói ở trẻ này có thể do
- Viêm ruột
- Viêm gan cấp => HC não gan (Dó có men gan tăng cao) => Nếu vậy thì NH3 về phải cao và lâm sàng trẻ phải có vàng da
7/ Bé ói hoặc tiêu chảy => Tính lượng dịch tiếp tục mất tối thiểu 5ml/kg, nhiều nhất 10ml/kg
Hoặc
Lúc Dùng [cân nặng lúc nhập viện] – [cân nặng hiện tại] => Ước chừng lượng dịch mất
Vd: CNNV = 8,5kg, nhưng trẻ có dấu mất nước (mất 7,5% dịch) => cân nặng thực tế là 9,2kg
CN hiện tại = 8kg
- 9,2-8 = 1,2 (kg) => 1,2/9,2 = 13% => bé này mất nước nặng => tốc dộ dịch truyền phải tăng lên
Nếu Cn hiện tại > 9,2 kg => Co thể lúc vào viện trẻ sốc hoặc có 1 tình trạng nào đó làm sinh hiệu thay đổi chứ ko phải trẻ mất nước => tốc độ dịch truyền hiện tại ko cần tăng lên nữa
8/ Khi tình trạng bé ổn, chuẩn bị xuất viện, làm lại Xn AST, ALT
- Nếu vẫn cao thì phải nghi ngờ có bệnh lý gan sẵn trước đợt bệnh cấp này
- => Theo dõi trong 2 tuần – 4 tuần, XN lại, nếu men gan vẫn còn cao => tìm nguyên nhân làm men gan cao
-Tại thời điểm xuất viện, nếu cả AST/ALT và INR (đông máu kéo dài) đều tăng => bắt buộc phải tìm bệnh lý tại gan . Do nếu INR tăng do nhiễm trùng máu, sẽ hồi phục rất nhanh theo lâm sàng, chứ không kéo dài tới lúc này
-INR tăng giả do lấy máu: đứa nhỏ la, giẫy, tạo cục máu đông nhỏ ở đầu kim => tạo hiện tượng đông máu giả tạo khi làm XN
9/ Bé này KMĐM có toan 7,26 => có cần bù toan ngay không ?
-Nếu bé chỉ làm NTH => bù ngay
-Bé mất nước => có thể toan là do mất nước, điều trị tình trạng mất nước xong sẽ cải thiện mà ko cần bù => Có thể chậm 1 chút => truyền dịch có chứa lactate (kiềm nhẹ) => cải thiện tình trạng tưới máu mô
Mô mất nước sẽ xảy ra tình trạng toan nhẹ
- Làm sao phân biệt Toan do tiêu chảy hay không ?
10/ Tại sao trẻ ói/tiêu chảy bị toan ?
Mất nước -> toan ?
